PIEDS NUS SUR LES LIMACES / FABIENNE BARTHAUD

Clara woont in Parijs en is gelukkig getrouwd met een ambitieuze advocaat. Na de plotse dood van haar moeder, neemt ze de verantwoordelijkheid op voor haar jongere zus Lily, wiens extreme gevoeligheid haar bijzonder kwetsbaar maakt voor de buitenwereld en haar belet zelfstandig te worden. Lily, die in het ouderlijke huis op het platteland woont, heeft haar eigen unieke wereld geschapen, en wil die niet verlaten, omdat die wereld voor enige stabiliteit zorgt. Maar ze moet beschermd worden. Clara, die haar leven ver van haar zus heeft opgebouwd, moet keuzes maken en leert dat normaliteit zuiver subjectief is.

IMPERIAL BEDROOMS / BRET EASTON ELLIS

Clay, a successful screenwriter, has returned from New York to Los Angeles to help cast his new movie, and he's soon drifting through a long-familiar circle. Blair, his former girlfriend, is married to Trent, an influential manager who's still a bisexual philanderer, and their Beverly Hills parties attract various levels of fame, fortune and power. Then there's Clay's childhood friend Julian, a recovering addict, and their old dealer, Rip, face-lifted beyond recognition and seemingly even more sinister than in his notorious past.
But Clay's own demons emerge once he meets a gorgeous young actress determined to win a role in his movie. And when his life careens completely out of control, he has no choice but to plumb the darkest recesses of his character and come to terms with his proclivity for betrayal.

Gelezen tijdens de grote stilte.

DE KAART EN HET GEBIED / MICHEL HOUELLEBECQ

Als Jed Martin, de hoofdpersoon van De kaart en het gebied, het verhaal ervan moest navertellen, zou hij misschien beginnen bij een combiketel die het begaf op een koude dag in december. Of bij zijn vader, een bekend, geëngageerd architect, met wie hij tal van eenzame kerstdiners heeft genoten.
Hij zou in elk geval melding maken van Olga, een beeldschone Russische die hij aan het begin van zijn carrière heeft ontmoet toen hij voor het eerst zijn fotografische werk op basis van Michelinkaarten exposeerde. Dat was vóór hij wereldwijd succes boekte met zijn 'beroepen'-reeks, waarin hij persoonlijkheden uit alle mogelijke milieus (onder wie de schrijver Michel Houellebecq) portretteerde tijdens de uitoefening van hun vak.
Hij zou ook moeten vertellen hoe hij commissaris Jasselin een gruwelijke moordzaak hielp oplossen, waarvan de afschuwelijke details het politiekorps nog lang zouden heugen. Tegen het eind van zijn leven zou hij een zekere sereniteit bereiken en alleen nog gefluister voortbrengen.

Gelezen tijdens de grote stilte.

NARZISS EN GOLDMUND / HERMAN HESSE

Narcissus and Goldmund is the story of a young man, Goldmund, who wanders around aimlessly throughout Medieval Germany after leaving a Catholic monastery school in search of what could be described as "the meaning of life", or rather, meaning for his life. Narcissus, a gifted young teacher at the cloister school, quickly makes friends with Goldmund, as they are only a few years apart, and Goldmund is naturally bright. Goldmund looks up to Narcissus, and Narcissus has much fondness for him in return. After straying too far in the fields one day, on an errand gathering herbs, Goldmund comes across a beautiful Gypsy woman, who kisses him and invites him to make love. This encounter becomes his epiphany; he now knows he was never meant to be a monk. With Narcissus' help, he leaves the monastery and embarks on a wandering existence. Goldmund finds he is very attractive to women, and has numerous love affairs. After seeing a particularly beautiful carved Madonna in a church, he feels his own artistic talent awakening and seeks out the master carver, with whom he studies for several years. However, in the end Goldmund refuses an offer of guild membership, preferring the freedom of the road. When the Black Death devastates the region, Goldmund encounters human existence at its ugliest. Finally he is reunited with his friend Narcissus, now an abbot, and the two reflect upon the different paths their lives have taken, contrasting the artist with the thinker.

Gelezen tijdens de grote stilte.

PETER CAMENZIND / HERMAN HESSE

The novel begins with the phrase, "In the beginning was the myth. God, in his search for self-expression, invested the souls of Hindus, Greeks, and Germans with poetic shapes and continues to invest each child's soul with poetry every day." The novel is purely poetical, and its protagonist in time aspires to become a poet who invests the lives of men with reality in its most beautiful of forms. Peter Camenzind easily reminds one of Hesse's other protagonists, i.e. Siddhartha, Goldmund, and Harry Haller. Like them, he suffers deeply and undergoes many intellectual, physical, and spiritual journeys. In the course of his many journeys, he will come to experience the diverse landscapes of Germany, Italy, France, and Switzerland, as well as the wide range of emotions that humans exhibit at different stages in their lives. In a later stage of his life, he will embody the ideal of St. Francis as he cares for a cripple.
Peter Camenzind, as a youth, leaves his mountain village with a great ambition to experience the world and to become one of its denizens. Having experienced the loss of his mother at an early age, and with a desire to leave behind a callous father, he heads to university. As he progresses through his studies, he meets and falls in love with the painter, Erminia Aglietti and becomes a close friend to a young pianist named Richard. Greatly saddened because of the latter's death, he takes up wandering to soak up the diverse experiences of life.
Ever faced with the vicissitudes of life, he continually takes up alcohol as a means to confront the harshness and inexplicable strangeness of life. He also meets and falls in love with Elizabeth, even though she will later marry another man. However, his journey through Italy changes him in many respects and enhances his ability to love life and see beauty within all things. It is only when he becomes friends with Boppi, an invalid, does he truly experience what it means to love other human beings. In time, he comes to see a wonderful reflection of humanity in its most noble of forms in Boppi, and the two forge an indelible friendship. After Boppi dies, Peter Camenzind returns to his village and takes care of his aging father, even as he plans out the completion of his life's great work. (Bron: wikipedia)

Gelezen tijdens de grote stilte.

SIDDHARTA / HERMAN HESSE

Het verhaal speelt zich af in het India ten tijde van Gautama Boeddha, waarschijnlijk tussen de 5e en 7e eeuw voor onze jaartelling[2]. Siddharta, de zoon van een Brahmaan, verlaat zijn ouders om de asceten te vervoegen. Samen met zijn vriend Govinda gaat hij op zoek naar verlichting. Siddharta ondergaat een aantal veranderingen en realiseert zich verschillende dingen terwijl hij zijn doel probeert te bereiken.
Ervaringen leiden tot bewustwordingen in iemands leven – het duidt op deelname, leren en misschien kennis. Verstaan is begrijpen en internaliseren. In de roman worden ervaringen aangewezen als de beste manier om te komen tot het begrijpen van de realiteit en verlichting te bereiken. Siddhartha’s reis toont aan dat dit begrijpen niet kan verkregen worden door scholastiek, geestelijke methodes of ongebreidelde lusten en de hieraan vasthangende pijn van de samsara; het is echter de totaliteit van alle ervaringen tijdens iemands leven die leiden tot het begrijpen.
De aparte gebeurtenissen zijn zonder betekenis, wanneer deze op zichzelf worden bekeken – Siddharta’s verblijf bij de samana’s en zijn verblijf in de wereld van liefde en zaken leiden niet tot het nirvana, toch kunnen deze niet als afleidingen worden beschouwd omdat elke daad hem leidt naar het begrip. De som van deze gebeurtenissen is ervaring.
Zo leert hij empathie via de liefde voor zijn zoon; waardoor hij de kinderlijke mensen leert te begrijpen. Voorheen kon hij, zelfs na zijn onderdompeling in samsara, deze mensen niet begrijpen. Terwijl samsara hem vastgreep en bleef plakken tot hij er ziek van werd, was hij toch niet in de mogelijkheid om de kern van samsara te begrijpen. De ervaring van samsara leidde niet tot het begrijpen ervan, het hinderde hem zelfs. De ervaringen met zijn zoon laten hem liefhebben, wat hij daarvoor nog nooit gedaan had, desondanks is het niet de liefde die leidt tot verstaan.
Het verhaal eindigt met Siddharta als veerman, pratend tegen de rivier en de stenen, uiteindelijk in vrede met zijn reis en het begrijpen ervan.

Gelezen tijdens de grote stilte.

DE STEPPENWOLF / HERMAN HESSE

Dit boek is een raamvertelling en bevat de notities van Harry Haller, de hoofdpersoon met dezelfde initialen als de schrijver. Harry Haller voelt een schizofrenie in zichzelf. Naast mens is hij de steppewolf die niets moet hebben van menselijk sentiment. Als mens is hij journalist en kritisch op de ontwikkelingen in het Duitsland tijdens het Interbellum. Na allerhande vreemde en sprookjesachtige gebeurtenissen komt de Steppewolf erachter dat hij geen duaal wezen is, maar een wezen, zoals ieder, met honderden karakters en personen in zich. De hoofdpersoon waarschuwt expliciet voor de onafwendbare naderende Tweede Wereldoorlog.

Gelezen tijdens de grote stilte.

THE BUSINESS OF BOOKS / SCHIFFRIN, ANDRE

Schiffrin, André. The Business of Books: How International Conglomerates Took Over Publishing and Changed the Way We Read. London: Verso, 2000.

The descendant of a distinguished publishing family, Schiffrin has been the gadfly of American publishing ever since he quit his post as head of Random House's Pantheon imprint in a blaze of publicity 10 years ago, complaining that the publisher's new management wanted to trim his list severely, removing from it many of the socially conscious titles he was proud to publish. He went on to found and run the New Press, which, with strong foundation support, has continued to do many of the kinds of books that Schiffrin insists should be published, but which he claims have increasingly been abandoned by big commercial houses. In this brief but pithy treatise, some of which has already appeared in Europe, Schiffrin forcefully argues that publishing only for immediate commercial return is not only economically shortsighted but culturally disastrous. Without being unduly nostalgic for the "good old days," he insists that big American publishers used to offer lists that were much better balanced between popular entertainment and necessary social and political commentary than they are today. He further argues that the attempt to appeal to the lowest common denominator of taste, which has, he says, led network television and movies in such depressing directions, has dumbed down publishing to an alarming degree, robbing it of much of its standing as a vehicle for the expression of significant ideas and outlooks that may not have instant appeal. Whether the increasing use of the Internet for publishing will prove to expand this more enlightened mission remains to be seen, but based on past experience with the urgencies of the profit motive, Schiffrin is not optimistic. His book is a salutary and sensibly written reminder of the ideals that drew so many into publishing, and that, if he is right, are so seldom reflected in it today. (

bron: Cahners Business Information (c) 2000 via http://books.google.be/books/about/The_business_of_books.html?id=0qUCu3Fms9EC&redir_esc=y )

DE BUDDENBROOKS / THOMAS MANN

Buddenbrooks is een sleutelroman over Mann's familie en diens geboortestad Lübeck. Het beschrijft de bloei en langzame neergang van een koopmansgeslacht over meerdere generaties in de 19e eeuw. De oprichter van de firma patriarch Johann Buddenbrook senior en zijn ijverige zoon Johann junior hebben de grondslag gelegd voor een solide, machtige familieonderneming. Met Johann junior’s zoon Thomas, een bohemien die veel te kunstzinnig is voor de handelspraktijk, begint de zakelijke neergang van het bedrijf. In Thomas' zoon Hanno, de vierde generatie, bereikt de tegenstelling tussen burger en kunstenaar – een van de terugkerende thema's in Manns oeuvre – een symbolisch hoogtepunt. In de persoon van deze uiterst sensitieve nazaat, die zwelgt in de muziek, achter de piano, gaat de grote familietraditie uiteindelijk ten onder. Hanno zal uiteindelijk sterven aan tyfus.

Bron: wikipedia

Gelezen tijdens de grote stilte.

DE TOVERBERG / THOMAS MANN

The narrative opens in the decade before World War I. We are introduced to the central protagonist of the story, Hans Castorp, the only child of a Hamburg merchant family who, following the early death of his parents, has been brought up by his grandfather and subsequently by an uncle named James Tienappel. We encounter him when he is in his early 20s, about to take up a shipbuilding career in Hamburg, his home town. Just before beginning this professional career Castorp undertakes a journey to visit his tubercular cousin, Joachim Ziemssen, who is seeking a cure in a sanatorium in Davos, high up in the Swiss Alps. In the opening chapter, Hans is symbolically transported away from the familiar life and mundane obligations he has known, in what he later learns to call "the flatlands", to the rarefied mountain air and introspective little world of the sanatorium.
Castorp's departure from the sanatorium is repeatedly delayed by his failing health. What at first appears to be a minor bronchial infection with slight fever is diagnosed by the sanatorium's chief doctor and director, Hofrat[nb 1] Behrens, as symptoms of tuberculosis. Hans is persuaded by Behrens to stay until his health improves.
During his extended stay, Castorp meets and learns from a variety of characters, who together represent a microcosm of pre-war Europe. These include the secular humanist and encyclopedist Lodovico Settembrini (a student of Giosuè Carducci), the totalitarian Jew-turned-Jesuit Leo Naphta, the dionysian Dutch Mynheer Peeperkorn, and his romantic interest Madame Clavdia Chauchat.
In the end, Castorp remains in the morbid atmosphere of the sanatorium for seven years. At the conclusion of the novel, the war begins, Castorp volunteers for the military, and his possible, or probable, demise upon the battlefield is portended.
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Magic_Mountain#Plot_summary

Gelezen tijdens de grote stilte.

Rousseau wordt wakker in een ziekenhuiskamer. Zijn hoofd is leeg. Elke herinnering is spoorloos verdwenen. Wie is hij? Wat doet hij hier? Die vragen malen door zijn hoofd als hij de stad inloopt. Hij ontdekt een wereld vol vreemde gebeurtenissen, bizarre ontmoetingen, grote geheimen. Een wereld van onderdrukking, haat, geweld. En al is Rousseau alles vergeten, één ding is hem bijgebleven: de instinctieve drang naar vrijheid en verzet.

LES NEIGES DU KILIMANDJARO ROBERT GUÉDIGUAN

Warm sociaal drama over twee vijftigers in Marseille. Michel is vakbondsafgevaardigde die de twijfelachtige eer heeft om te beslissen wie onder de havenarbeiders moet worden ontslaan. Hij voert een loterijsysteem in waarbij hij ook zijn eigen naam in de pot steekt om vervolgens als werkloze te eindigen. Ondanks die tegenslagen beseft hij dat hij een goed leven heeft met zijn vrouw Marie-Claire en hun kinderen en kleinkinderen. Als ze op gewelddadige wijze thuis overvallen worden begint Michel te twijfelen aan waarden als trouw, kameraadschap, solidariteit die hij altijd hoog in het vaandel droeg.

CATHERINE THE GREAT: LOVE, SEX AND POWER / VIRGINIA ROUNDING

Dutiful daughter, passionate lover, doting grandmother, tireless legislator, generous patron of artists and philosophers---Empress Catherine II was all these things, and more. Her reign, the longest in Russian imperial history, lasted from 1762 until her death in 1796; during these years she realized Peter the Great’s ambition to establish Russia as a major European power and to transform its new capital, St. Petersburg, into a city to rival Paris and London.

Yet Catherine was not Russian by birth and had no legitimate claim to the Russian throne; she seized it and held on to it, through wars, rebellions, and plagues, by the force of her personality and an unshakable belief in her own destiny. Using Catherine’s own correspondence, as well as contemporary accounts by courtiers, ambassadors, and foreign visitors, Virginia Rounding penetrates the character of this powerful, fascinating, and surprisingly sympathetic eighteenth-century figure.

MOLOTOVS TOVERLANTAARN / RACHEL POLONSKY

Als Rachel Polonsky in Moskou komt wonen, neemt ze haar intrek in een appartementsgebouw in de Romanovlaan dat ooit gold als het exclusieve domein van de sovjetelite. Wanneer ze van haar bovenbuurman de sleutels krijgt van het voormalige appartement van Vjatsjeslav Molotov, minister van Buitenlandse Zaken onder Stalin en een van diens loyaalste trawanten, blijkt dat het startpunt van een fascinerende reis. Via Molotovs bibliotheek en zijn toverlantaarn leert Polonsky Rusland kennen. Ze bezoekt steden en reist door landschappen die verband houden met de boeken in Molotovs bibliotheek.

Molotovs toverlantaarn is bovenal een reisboek. Het verhaal begint in Molotovs appartement, voert de lezer door Moskou, en neemt hem vervolgens mee door heel Rusland. Het mengt heden met verleden, politiek met poëzie, en de levensverhalen van heersers en spionnen met die van wetenschappers, revolutionairen en courtisanes. Zo ontvouwt zich een onvergetelijk panorama van Rusland en zijn geschiedenis en cultuur.

RUSLAND TEGEN NAPOLEON / DOMINIC LIEVEN

In Rusland tegen Napoleon geeft Dominic Lieven een totaal nieuwe visie op de strijd van Napoleon tegen Rusland. Gebaseerd op recent beschikbaar gekomen Russische documenten schrijft Lieven vanuit Russisch perspectief over de veldtocht naar Rusland in 1812.
Deze desastreus verlopen expeditie markeert de ommekeer in Napoleons heerschappij. Lieven beschrijft de verschrikkingen van de oorlog en de impact op de samenleving door de ogen van de lagere adel, soldaten en boerenbevolking. Dat maakt het boek tot een indringend ooggetuigenverslag.
Daarnaast besteedt hij aandacht aan de vanaf 1807 verslechterende persoonlijke relatie tussen tsaar Alexander en keizer Napoleon, aan de interne Russische politiek, intriges aan het Russische hof en spionagesuccessen.
Anders dan velen eindigt Lieven niet met de roemloze Franse aftocht uit Moskou, maar met de Russische zegetocht die in Parijs in 1814 eindigde. Volgens Lieven is dit een van de meest ondergewaardeerde hoofdstukken uit de geschiedenis van Russische militaire successen.

THE BANISHMENT / ANDREY ZVYAGINTSEV

"Alex (Konstantin Lavronenko) brings his wife Vera (Maria Bonnevie) and two children for a trip to his childhood home in the countryside. The tranquillity of the countryside is broken when Vera tells Alex that she is pregnant and that the baby is not his. The riff between the couple grows but the two try to keep up appearances in the presence of their children and the old friends that visit them.

Alex is unsure about what to do and turns to his brother Mark (Aleksandr Baluyev) for advice. On the way to meet Mark at the train station, Alex's son Kir (Maksim Shibayev) reveals that Alex's friend Robert (Dmitri Ulyanov) was at their house one day while Alex was away for work. Alex concludes that Robert is the baby's father.

Vera feels that they have become estranged and is afraid of what Kir will turn into due to the criminal nature of Alex and his brother's work. In the film's opening scene, Mark comes to Alex's house for help removing a bullet from his arm.

In the end, Alex makes the decision to have an abortion. While the children are at a friend's house, he gets Mark to find a doctor to perform the procedure. The abortion goes wrong and Vera dies. Alex and Mark rush the funeral formalities as gossip spreads quickly in the countryside. After returning home from the funeral parlour, Mark has a serious heart attack. Against the advice of the doctor, he attends Vera's funeral but dies before they return home.

Alex returns to the city alone and goes to Robert's house with the intention of killing him. Alex falls asleep in his car outside the house and is awoken by Robert who invites him in. As he retrieves the gun from the glove box, he finds an envelope containing the results of Vera's pregnancy test and a letter written by Vera on the back.

The film cuts to a flashback of the time Robert came to Alex's home while he was away. It is revealed that the day before, Vera attempted to commit suicide by overdosing on pills but is saved by Robert. The next day, Vera finds out she is pregnant and confides with Robert, revealing that she never had an affair and that the baby was in fact Alex's, even though she says it felt like it wasn't his." (bron: wikipedia)

CARGO 200 / ALEKSEY BALABANOV

"In het pre-perestrojkatijdperk verbeelden een impotente ex-militair en een atheïstische professor zo’n beetje de twee uitersten van het oude Sovjetrijk. Hun dronkenmangesprekken gaan over god, het leven, moedertje Rusland en vadertje Stalin. Het noodlot zit ze op de hielen en alles werkt toe naar die nietsontziende finale waarin Balabanov korte metten maakt met elk nostalgisch verlangen naar de goede oude tijd. Niks back to the USSR. En ja, parallellen met het door kapitalistische gangsters overheerste heden zijn er, zoals in elke goede historische film, in overvloed. Meer over de plot verklappen zou zonde zijn. Wees gewaarschuwd voor een flinke dosis horror, necrofilie en humor." (http://www.budakortrijk.be/FilmDetail.aspx?filmid=465)(vrij naar NRC Handelsblad)

En humor? Heb ik iets gemist?
Prijs van de filmkritiek op het Filmfestival van Rotterdam. Prix L’age D’or 2009

EEN LEVEN OP SCHERP : CITAAT

Naar aanleiding van overlijden van Blok:

"Onder het tsaristische regime waren boeken verboden geweest, maar de bolsjewieken kozen een efficiëntere methode; ze ontdeden zich van de schrijvers ervan."

AAN HET RUSSISCHE HOF (HERMITAGE AMSTERDAM)

"De Hermitage Amsterdam opent met de tentoonstelling Aan het Russische hof. Paleis en protocol in de negentiende eeuw, die met ruim 1800 objecten van het moedermuseum in St.-Petersburg een van de grootste tentoonstellingen ooit in Nederland moet zijn. De tentoonstelling speelt zich af in een eeuw van zes tsaren. De eerste is de minder bekende Paul I, de zoon van Catharina de Grote, de laatste Nicolaas II, de tragische laatste tsaar van Rusland.
Het was een tijd met een zeer rijk hofleven, en dat staat in de tentoonstelling centraal: het uitvoerige hofprotocol, de feestelijke bals, de fantastische japonnen. Onder het reusachtige aantal objecten bevinden zich honderden baljurken, schilderijen van Winterhalter en Repin, unieke meubels (waaronder de beroemde Romanov-troon), indrukwekkende juwelen (van onder andere Fabergé), kostbare en omvangrijke serviezen en de vleugel van de laatste tsarina. Eén tentoonstellingsvleugel van de Hermitage Amsterdam is gewijd aan het officiële protocol met zijn publieke demonstratie van macht en weelde, de andere vertelt over de grandioze diners, feesten en themabals die de tsaren gaven in de Hermitage."
(http://www.hermitage.n)

EEN LEVEN OP SCHERP / BENGT JANGFELDT

"De legendarische dichter Vladimir Majakovski 1893-1930
Hij gokte dwangmatig. Las en citeerde als kind al poëzie. Had een fenomenaal geheugen. Was een hypochonder. Was al vanaf zijn vijftiende politiek actief. Publiceerde zijn eerste gedichten op zijn negentiende. Werd talloze malen gearresteerd. Hij hield van de revolutie. En van de vrouw van een ander. Op zijn zesendertigste pleegde hij zelfmoord.
Het leven van deze legendarische Russische dichter is omgeven door mythen. In Een leven op scherp, geschreven met een bewonderenswaardig inzicht gepaard aan een ongebruikelijke lichtheid van toon, vertelt Bengt Jangfeldt niet alleen het fascinerende en tragische verhaal van zijn leven, maar ook van een veelbewogen periode in de geschiedenis van de Sovjetunie.
Een leven op scherp is gebaseerd op een grote hoeveelheid tot nu toe onbekend bronnenmateriaal – brieven, foto’s, tekeningen en persoonlijke getuigenissen, evenals gesprekken met een groot aantal mensen, onder wie Majakovski’s Amerikaanse dochter."

DE IDIOOT : CITAAT

"Zelfs generaal Ivan Fjodorovitsj, een man van duistere afkomst, werd overal van harte en met achting ontvangen. Hij verdiende deze eerbied in de eerste plaats omdat hij rijk en 'zeker niet de minste' was en ten tweede als door en door fatsoenlijk man, zij het ook wat bekrompen. Maar een zeker gebrek aan intelligentie is naar het schijnt een haast onvermijdelijke kwaliteit, zoniet van elke man van de daad, dan toch op zijn minst van een ieder die zich serieus met geld verdienen bezighoudt."

DE IDIOOT / DOSTOJEWSKI

"Prince Lyov Nikolayevich Myshkin returns to Russia after a long absence. Myshkin suffers from epilepsy (just like Fyodor Dostoyevsky himself) and is prone to periods of blackouts. This has been treated with some success in Switzerland. The Myshkin family line is said to end with him and his cousin.

On the train to Saint Petersburg, Myshkin meets and befriends the dark and enamoured Rogozhin. The latter tells the prince about his passion for Nastasya Filippovna, a beautiful woman with a bad reputation. Myshkin arrives at the house of General Yepanchin, who is married to the only other living member of the Myshkin line. Myshkin learns that Ganya, a young go-getter and secretary of the General, wants to marry Nastasya for her dowry. The prince feels an irresistible desire to meet her after hearing about her and even more so when he views a picture of her in the General's office.

At Nastasya's name day party, Myshkin sees Rogozhin arrive drunk and offer the young woman a large amount of money to follow him. The prince perceives the despair of Nastasya and proposes to her in order to save her from her situation. She, perhaps believing the Prince's offer stems from pity, or that she is not worthy of his love, flees with Rogozhin.

Rogozhin later tries to kill his friend with a knife, but is hindered when, due to the stress of the situation, Myshkin falls into an epileptic seizure.

Over the course of the novel, Myshkin grows closer to the General's daughter, Aglaya, but Nastasya's actions culminate in a final meeting between the two women at Darya Alexeyvna's home, where Aglaya confronts Nastasya but soon flees. Myshkin moves to leave with Aglaya, but stops when Nastasya questions the fact that he would leave with her and she faints into his arms. He makes arrangements to marry Nastasya for fear she will return to Rogozhin. On the day of the marriage, however, Nastasya again runs away with Rogozhin, who then kills her.

The novel ends with Myshkin and Rogozhin lying together by the body of Nastasya: Myshkin comforts the raving Rogozhin; Rogozhin is sentenced to labor in Siberia; Aglaya rushes into an unhappy marriage with a man who claims to be a Polish count."

JONGELINGENSCHAP : CITAAT

"Het is idioot en gek om te zeggen, maar ik ben er van overtuigd dat er heel veel mensen van deze soort zijn geweest [die de mooie liefde najagen]en nog zijn, vooral vrouwen, wier liefde tot vrienden, mannen, kinderen ogenblikkelijk zou vervliegen als hun verboden werd er in het frans over te spreken."
p260-261

JONGELINGENSCHAP / TOLSTOJ

Laatste deel van autobiografisch drieluik...
...
These sketches, a mixture of fact and fiction, provide an expressive self-portrait of the young Tolstoy and hints of the man and writer he would become.

RED JOURNEY / NICK HANNES

Fotomuseum Antwerpen, 18/08/2009

"Nick Hannes reisde in 2007 en 2008 door Rusland en de landen van de voormalige sovjetunie. Hij ging op zoek naar sporen van het sovjetverleden en de ontwikkelingen waarin de landen sinds 1991 verwikkeld zijn. Hannes toont ons een regio vol contrasten. Hij slaagt erin de nostalgie, inkomensverschillen en absurditeit van Rusland en de voormalige sovjetunie vast te leggen met een nieuwsgierige blik."
(http://www.fotomuseum.be/)

DIABOLIADE / BOELGAKOV

In dit kortverhaal wordt het verhaal verteld van de kleine ambtenaar Korotkov wiens gestructureerde leven langzaam verandert in een nachtmerrie wanneer de bureaucratie op hol slaat. Of is het geen nachtmerrie en valt Korotkov langzaam ten prooi aan de waanzin door de verpletterende macht bureaucratie waar hij zelf deel van uitmaakt maar waarop hij elke grip verliest? Op het einde van de korte novelle pleegt Korotkov zelfmoord door van een gebouw te springen ten einde van zijn demonen te ontkomen. Een aantal fantastische elementen (personages die van uiterlijk veranderen) zijn een voorbode van wat later in de Meester en Margarita staat te gebeuren...

EIEREN DER RAMPP-SPOED / BOELGAKOV

"The Fatal Eggs tells of the events of a Professor Persikov, who in experimentation with eggs, discovers a red ray that accelerates growth in living organisms. At the time, an illness passes through the chickens of Moscow, killing most of them and, to remedy the situation, the Soviet government puts the ray into use at a farm. Unfortunately there is a mix up in egg shipments and the Professor ends up with chicken eggs, while the government-run farm receives the shipment of ostrich, snake and crocodile eggs that were meant to go to the Professor. The mistake is not discovered until the eggs produce giant monstrosities that wreak havoc in the suburbs of Moscow and kill most of the workers on the farm. The propaganda machine then turns on Persikov, distorting his nature in the same way his "innocent" tampering created the monsters. This tale of a bungling government earned Bulgakov his label of a counter-revolutionary."

bron: Wikipedia

UITNODIGING VOOR EEN ONTHOOFDING : CITAAT

Een vrouw met een antwoord klaar:

"De kussen die ik moest aanzien. Jouw [Marthe] en zijn kussen, waarbij het vooral leek alsof jullie elkaar voerden, volijverig, morsend, smakkend. Of wanneer jij, je ogen dichtgeknepen, een druipende perzik verslond en dan, de buit binnen maar nog niet doorgslikt, als je je mond nog volhad, jij kannibaal, je glazige ogen ten hemel geslagen, je vingers gespreid, je verhitte lippen glinsterend, je kin trillend en overdekt met droppels van het troebele sap dat op je ontblote boezem neerdruppelde, terwijl de Priapus die je had gelaafd opeens, krampachtig vloekend, mij die op het verkeerde moment was binnengekomen zijn gekromde rug toedraaide. 'Alle soorten fruit zijn goed voor Marthe', zei je dan ..." (p. 524-525)

En net zoals de schrijver dezer blog denkt:

"Ik kan niet zonder minstens de theoretische mogelijkheid van een lezer..." (p. 569)

UITNODIGING VOOR EEN ONTHOOFDING / NABOKOV

"Anti-utopian novel by Vladimir Nabokov, published serially in Russian as Priglasheniye na kazn from 1935 to 1936 and in book form in 1938. Set in a mythical totalitarian country, the novel presents the thoughts of Cincinnatus, a former teacher who has been convicted of "gnostic turpitude" for being different from his mediocre fellow countrymen. Sentenced to be executed at an unknown date, Cincinnatus sits in his prison cell and records in his diary his private thoughts and intuitions about an ideal world that he considers to be his "true" home. He sees the world around him as delusional and himself as the only "real" person in the universe. As the ax falls and he is executed, he, or his spirit, rises toward other beings like himself." -- The Merriam-Webster Encyclopedia of Literature

DE BRONZEN RUITER / POESJKIN

"In The Bronze Horseman, Pushkin poses the problem of the “little man” whose happiness is destroyed by the great leader in pursuit of ambition. He does this by telling a “story of St. Petersburg” set against the background of the flood of 1824, when the river took its revenge against Peter I’s achievement in building the city. The poem describes how the “little hero,” Yevgeny, driven mad by the drowning of his sweetheart, wanders through the streets. Seeing the bronze statue of Peter I seated on a rearing horse and realizing that the tsar, seen triumphing over the waves, is the cause of his grief, Yevgeny threatens him and, in a climax of growing horror, is pursued through the streets by the “Bronze Horseman.” The poem’s descriptive and emotional powers give it an unforgettable impact and make it one of the greatest in Russian literature."
(source: Britannica Online http://www.britannica.com/EBchecked/topic/484291/Aleksandr-Sergeyevich-Pushkin/5999/Return-from-exile#ref=ref202059 )

DE VERDEDIGING / NABOKOV

"The plot concerns the title character, Aleksandr Ivanovich Luzhin. As a boy, he is considered unattractive, withdrawn, and an object of ridicule by his classmates. One day, when a guest comes to his father's party, he is asked whether he knows how to play chess. Embarrassed, he says no, but this encounter serves as his motivation to pick up chess. He skips school and visits his aunt's house to learn the basics. He quickly becomes a great player, enrolling in local competitions and rising in rank as a chess player. His talent is prodigious and he attains the level of a Grandmaster in less than ten years. As his obsession with chess grows, he becomes socially detached and physically unhealthy. At a resort, he meets a young girl (his "Queen" as it were), never named in the novel, whose interest he captures. They become romantically involved, and Luzhin eventually proposes to her.

Things turn for the worst when he is pitted against Turati, a grandmaster from Italy, in a competition to determine who would face the current world champion. Before and during the game, Luzhin has a mental breakdown, which climaxes when his carefully planned defense against Turati fails in the first moves, and the resulting game fails to produce a winner. When the game is suspended Luzhin wanders into the city in a state of complete detachment from reality.

He is returned home and brought to a rest home, where he eventually recovers. His doctor manages to convince him that chess was the reason for his downfall, and Luzhin, aided by his fiancée, decides to abandon all thoughts of chess.

Slowly however, chess begins to find its way back into his thoughts (aided by incidental occurrences, such as an old pocket chessboard found in a pocket, or an impossible chess game in a movie). Luzhin begins to see his life in vague chess terms, seeing continuing repetitions of 'moves' leading to his slide back in to a life of chess obsession. He desperately tries to find the move that will allow him to avert this scenario, but feels it growing closer and closer.

Eventually, after an encounter with his old chess mentor, Valentinov, Luzhin realizes that he must "abandon the game," as he puts it to his wife (who is desperately trying to communicate with him). He locks himself in the bathroom (his wife and several dinner guests banging on the door). He climbs out a window, letting himself fall to his death. The last line of the (translated) novel reads: "The door was burst in. 'Aleksandr Ivanovich, Aleksandr Ivanovich,' roared several voices. But there was no Aleksandr Ivanovich." "(bron: wikipedia)

HEER, VROUW, BOER : CITAAT

"Niet dat [Martha] een speciale geremdheid ervoer. Ze was geen Emma, en geen Anna. In de loop van haar echtelijke leven was ze gewend geraakt haar gunsten met zo'n vaardigheid, met zo"n berekening, met zo'n geoefende lichamelijke doelmatigheid aan haar rijke beschermer te schenken, dat zij die zich rijp achtte voor overspel allang gereed was voor hoererij." (p. 241)

"Zij had behoefte aan een honkvaste man. Een ingetogenen ernstige man. Ze had behoefte aan een dode man." (p. 332)

HEER, VROUW, BOER / NABOKOV

Franz (Bubendorf), a young man from a small town, is sent away from home to work in the Berlin department store of his well-to-do uncle (actually, his mother's cousin), Dreyer. On the train ride to Berlin Franz is seated in the same compartment with (Kurt) Dreyer and Dreyer's wife, Martha, neither of whom Franz has met. Franz is immediately enchanted by Martha's beauty, and, shortly after Franz begins work at the store, the two strike up a secret love affair.

As the novel continues Martha's distaste for her husband grows more pronounced, and with it her adoration for Franz. Franz, meanwhile, begins to lose any will of his own, and becomes a numb extension of his lover. Dreyer, meanwhile, continues to lavish blind adulation on his wife, and is only hurt, not suspicious, when she returns his love with resentment.

As her relationship with Franz deepens, Martha begins to hatch schemes for Dreyer's demise. Franz himself has begun to lose interest in Martha, but he goes along with her plotting. As part of Martha's plans, the three vacation together at the Seaview Hotel at Gravitz, a resort at the Baltic. She plans to take Dreyer, who cannot swim, out in a rowing boat so he can be drowned. On the boat, however, the plot is suspended by Martha when she learns from Dreyer that he is about to close a very profitable business deal. Martha then gets pneumonia from the rain and the cold on the boat. To Dreyer's great sorrow she passes away; he never learned about the betrayal and the danger he was in. Franz relieved by her death is heard laughing "in a frenzy of young mirth".

OVERZICHT JAAR 2 (APRIL 2008 - MAART 2009)

Fictie:

- Hadji Murat / Leo Tolstoy
- A Hero of Our Time / Mikhail Lermontov
- Memoirs of the House of the Dead / Dostoevsky
- Resurrection / Tolstoy
- Kindertijd / Tolstoj
- De Lady Macbeth uit het District Mtensk / Ljeskow
- Jeugdjaren / Tolstoj
- Het Kapittel / Ljeskow
- Aantekeningen van een jonge arts / Bulgakov
- De man die zijn wereld opdronk / Ivanov
- De Witte Garde / Bulgakov
- Leven en Lot / Grossman

Non-Fictie:

- Alexander II : De Laatste Grote Tsaar / Radzinsky

Film:

- Nieuw Babylon / Kozintsev & Trauberg
- Als de kraanvogels overvliegen / Kalatozov
- Alexander Nevskis / Eisenstein

Kleine berekening:

- Non-fictie: 423 p.
- Fictie: 3.410 p.
- Dit maakt samen: 3.833 p.
- Film: 295 min.

En...

- Beste non-fictie: Alexander II (bij gebrek aan concurrentie...)
- Beste fictie: moeilijk, maar het werd: Memoirs of the House of the Dead
- Beste film: Nieuw Babylon

LEVEN EN LOT : CITAAT

" Maar in de kou van het bos was de lente duidelijker voelbaar dan op de zonnige vloakte. In deze stilte van het bos lag een groter verdriet dan in de stilte van de herfst. In de sprakeloze stomheid was een schreeuw om de doden te horen en de razende vreugde van het leven."
Het was nog donker en koud, maar binnenkort zouden de deuren en de luiken opengegooid worden, en het lege huis zou tot leven komen, zich vullen met gelach en gehuil van kinderen, de haastige stappen van de geliefde vrouw en de zelfverzekerde passen van de heer des huizes.
Daar stonden ze, met hun boodschappenmandjes voor het brood, en zwegen."

EINDE

LEVEN EN LOT / VASILI GROSSMAN

"Het is onbetwist dat Leven & lot tot de vernietigendste anti-Sovjetromans ooit behoort, samen met Michail Boelgakovs De meester en Margarita en Aleksandr Solzjenitsyns Goelagarchipel. Als het boek in 1960 was gepubliceerd, schreef criticus Igor Zolotoesski, ‘had het onze ideeën over het tijdperk en de oorlog decennia vooruit geholpen.’ De ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ en de slag bij Stalingrad waren de laatste onaantastbare symbolen van het morele gelijk van de communistische Sovjetstaat tegenover het fascistische Duitsland. Het was ondenkbaar dat juist een roman over deze periode de gelijkenis tussen beide totalitaire staten zou demonstreren, en de futiliteit van ieder vooruitgangsgeloof. [...]
Leven & lot is een breed opgezet epos over de Russische Tweede Wereldoorlog, naar het voorbeeld van Tolstojs Oorlog en vrede. Er zijn allerlei parallellen tussen beide romans aan te wijzen: zoals bij Tolstoj de Bolkonski’s en de Rostovs centraal staan, zo ordent Grossman zijn overweldigende hoeveelheid personages en verhalen rond de families Sjaposjnikov en Strum. Waar Tolstoj historische figuren als Napoleon en generaal Koetoezov laat optreden, voert Grossman niet alleen beroemde Russische generaals op, maar ook Eichmann en Stalin zelf. Net als Tolstoj wisselt Grossman episodes aan het front af met scènes uit het burgerleven in Kazan, Moskou en de Kalmukse steppe. En ook bij Grossman vindt de lezer de geschiedfilosofische overpeinzingen waar Tolstoj zich aan overgaf, zij het dat ze hier korter, zwarter en eerder ontgoocheld dan drammerig van toon zijn. [...]
Wat Leven & lot een uitzonderlijk boek maakt is niet de panoramische reikwijdte ervan, al is die enorm. Het is eerder de levendige scherpte van de vele afzonderlijke verhalen waaruit het boek is opgebouwd, die herinneringen oproepen aan de korte verhalen van Tsjechov. Grossmans blik is die van een hartgrondige scepticus, die in geen enkele ideologie meer gelooft, maar elk van zijn ongelukkige, kleinzielige, hopeloos in het leven verstrikte personages het voordeel van de twijfel geeft.

En zo leeft de lezer mee met Mostovskoj, de bejaarde bolsjewiek van het eerste uur die in Duitse krijgsgevangenschap even hard vasthoudt aan zijn onbuigzame overtuigingen als aan zijn leven; met Ljoedmila, de vitterige echtgenote van hoofdpersoon Viktor Strum, die nadat haar zoon gestorven is haar man, dochter en moeder verwaarloost; en met Nikolaj Krymov, de doorgewinterde partijfunctionaris die de hypocrisie en de terreur van de partij pas begint te doorzien als hij er zelf het slachtoffer van wordt.

Grossman schrijft meesterlijk over het leven van gewone, bange, onvergetelijke mensen die door de staat en hun tijd – het ‘lot’ – verleid worden tot allerlei kleine, banale vormen van verraad. De ironie van het lot wilde dat eenzelfde door angst ingegeven daad van verraad zijn meesterwerk bijna voorgoed had doen verdwijnen."

KUIFJE IN HET LAND VAN DE SOVJETS / HERGE

"De verhaallijn is, zeker in vergelijking met de latere albums, uiterst zwak en hangt van toevalligheden aan elkaar. De eerste plaatjes tonen een erg jonge Kuifje, Hergé zou later zeggen dat dit album een jeugdzonde was. De tekenstijl is een stuk rommeliger dan in latere albums. Op de eerste pagina's heeft Kuifje nog niet eens zijn beroemde kuifje. Het album neemt een zeer sterke politieke houding in. Het laat duidelijk zien hoe de Europeanen van toen de Sovjet-Unie zagen: een wreed land vol honger en boeven, waar de arme bevolking wordt bestolen door de regering. Hergé verklaarde later dan ook dat hij behoorlijk naïef was geweest met dit verhaal, ook al zat er een kern van waarheid in, aangezien de strip uitkwam in het jaar waarin Stalin de macht over de Sovjet-Unie overnam en diens heerschappij leidde tot misstanden als de Oekraïense hongersnood die een paar jaar na het uitbrengen van de strip plaats vond." (bron: Wikipedia)

DE WITTE GARDE : CITAAT

De laatste zinnen:

"Alles gaat voorbij: lijden, kwellingen, bloed, koude en pestilentie. Het zwaard zal verdwijnen, maar de sterren zullen blijven, ook wanneer er geen schaduw van onze lichamen en werken meer op aarde zal zijn. Er is niet één mens die dit niet weet. Waarom willen wij dan onze blik niet op de sterren richten? Waarom?

DE WITTE GARDE : CITAAT

"Als een veelgelaagde bijenkorf rookte, raasde en leefde de Stad. Schitterend verrees ze in de vorst en de mist op de bergen aan de Dnjepr. Dag in dag uit kronkelde rook uit de talloze schoorstenen hemelwaarts. De straten dampten en de enorme, platgetrapte sneeuwlaag knerpte. Huizen van vier, vijf, zes verdiepingen doemden ordeloos op. Overdag waren hun ramen zwart, maar 's nachts brandden ze rij voor rij in de donkerblauwe hoogte. Hoog opgehangen aan de krullen van lange grijze palen flonkerden zover het oog reikte elektrische bollen als edelstenen aan een ketting. Overdag snelden trams, naar buitenlands voorbeeld uitgerust met zachte gele strozittingen, met een aangenaam gelijkmatige galm heen en weer. Koetsiers reden schreeuwend van heuvel tot heuvel, en donkere kragen van zilverkleurig en zwart bont maakten de vrouwengezichten geheimzinnig en mooi.

De tuinen lagen er zwijgend en rustig bij onder de last van de witte, ongerepte sneeuw. Er waren in de Stad meer tuinen dan in welke stad ter wereld ook. Als geweldige vlekken strekten ze zich overal uit, met lanen, kastanjes, kloven, ahorns en linden.

De tuinen pronkten op de schitterende bergen die over de Dnjepr hingen, met als kroon de eeuwige Keizerlijke Tuin die zich terrasgewijs verhief en verbreedde, nu eens wemelend van miljoenen zonnevlekken, dan weer gedompeld in zachte schemering. De oude, zwarte verrotte balken van het hek schermden op angstwekkende hoogte de weg naar het ravijn niet af. De steile, door de storm ondergesneeuwde wanden verzonken in de verre, lager gelegen terrassen die steeds verder en breder uitwaaierden en overliepen in de oeverbosjes aan de straatweg die zich langs de grote rivier wond; het donkere, smeedijzeren lint verdween in de nevel, waar zelfs vanaf de hoogste punten van de stad het menselijke oog niet reikte, naar de grijze stroomversnellingen, de Zaporozjskaja Setsj", Chersones en de verre zee."

ALS DE KRAANVOGELS OVERVLIEGEN / KALATOZOV

"Als de kraanvogels overvliegen is een tragisch liefdesverhaal tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog. Het is een oorlogsfilm waarin het drama tot humane proporties is teruggebracht en waarin de emoties van de personages weer geloofwaardig zijn in plaats van archetypisch zoals toen het socialistisch-realisme nog de boventoon voerde. De oorlog wordt in deze film niet aan het front gestreden, maar bij de achterblijvers, en het zijn de emoties van de achterblijvers die de wreedheid van de oorlog markeren. Uit deze film spreekt een totaal andere houding dan uit de grote oorlogsfilms die in de nadagen van Stalin werden gemaakt."

DE WITTE GARDE / BOELGAKOV

"Set in Ukraine, beginning in late 1918, the novel concerns the fate of the Turbin family as the various armies of the Russian Civil War - the Whites, the Reds, the German Army left over after Russia left the First World War, and the peasants of Ukraine fight over the city of Kiev. Real historical figures such as Petlyura and Skoropadsky feature as the various Turbins are caught up in the turbulent effects of the Russian Revolution and the Russian Civil War on their lives."

ALEXANDR NEVSKIS / EISENSTEIN

"Rusland, dertiende eeuw. Terwijl het oosten geplunderd wordt door Mongolen, brengen in het westen Teutoonse ridders stad na stad ten val. Wanneer nog één vesting rest, verzamelt Prins Aleksandr Nevski een volksleger waarmee hij de vijand kan verslaan. Aleksandr Nevski was een propagandafilm in opdracht van de staat, die kaderde in Stalins oorlogsvoorbereidingen tegen nazi-Duitsland. Desondanks maakte Eisenstein een adembenemend meesterwerk met een prachtig episch karakter. De formele camerabeheersing van deze briljante regisseur spreekt in elk beeld en bereikt een hoogtepunt tijdens de veldslag op het bevroren meer waar de Teutonen en hun paarden met veel geweld vernietigd worden. "

DE MAN DIE ZIJN WERELD OPDRONK : CITAAT

En zo wordt de toon gezet...
"[Sloezjkin] kleedde zich zachtjes uit, ging naast Nadja liggen en raakte voorzichtig haar zij aan met zijn hand.
'O mijn god ...' zei Nadja
'Ik verlangde naar je ...' fluisterde Sloezjkin, zich verontschuldigend.
Nadja zuchtte diep, zonder zich om te draaien.
'Luister' zei ze plotseling. 'Ik wilde het al eerder aan je voorstellen. Laten we daar helemaal mee kappen. Dat is eerlijker. Ik heb er geen behoefte aan, ik wil je helemaal niet.'
'Maar ik jou wel.'
'Zoek maar een minnares, zolang ik er geen weet van heb.'

DE MAN DIE ZIJN WERELD OPDRONK / ALEKSEJ IVANOV

Sloezjkin, een jonge bioloog die uit geldnood als aardrijkskundeleraar werkt, slaagt erin een integer persoon te blijven in een land vol hardheid, uitzichtloosheid, economische en morele inflatie en losbandigheid. Een moderne Don Quichot, die ondanks alles in het goede van de mens en de schoonheid van het leven blijft geloven. Hij wil trouw aan zichzelf blijven en niet meegaan in de maalstroom. Sloezjkin is voortdurend op zoek naar liefde, en die ontdekkingsreis is voor hem belangrijker dan het resultaat.

De man die zijn wereld opdronk is een hilarische roman vol licht verdriet en drama. Want, aldus Sloezjkin, gevoel voor drama en humor verlichten het bestaan in deze hartverscheurende, lelijke wereld. Een voortreffelijke mengeling van pageturner, ontwikkelingsroman, psychologisch portret en avonturenroman, geschreven door een van Ruslands opmerkelijkste auteurs.

AANTEKENINGEN VAN EEN JONGE ARTS / BOELGAKOV

"Also based on Bulgakov's own life was Zapiski Iunovo Vracha ("Notes of a Young Doctor", 1925-1926), a collection of seven stories about a young doctor practicing in a rural village. In these stories, the young hero-doctor saves the life of a young girl mangled in a threshing machine (“Towel Embroidered With a Rooster”); is unable to save a young bride who suffers a skull fracture (“Snowstorm”); performs his first tracheotomy (“Steel Throat”); treats bullet wounds (“Lost Eye”); is faced with his first difficult labor and birth (“Baptism by Rotation”); battles against rampant venereal disease (“Starry Rash”) and the ignorance of the peasants, who, of course, can't read the directions on their medicine bottles (“Darkness of Egypt”)." (http://www.sovlit.com/bios/bulgakov.html)

Wat een afstand tot De Meester en Margarita !

HET KAPITTEL : CITATEN

En zo vertelde Ljeskow zijn verhaal:

"De welwillende lezer zal hierover vernemen in het volgende hoofdstuk" (p.127)

"In het volgende deel van onze kroniek zullen wij zien welke gevolgen dit alles had en wie van de beide profeten dichter bij de waarheid was." (p.132)

"Het was een mes.
De geweldige spanning die deze regel verwekt dwingt ons hier even te pauzeren teneinde de lezer zich te laten voorbereiden op het ontzettende, waarvan hij nu getuige zal zijn." (p.288)
Zut

NIEUW BABYLON / KOZINTSEV & TRAUBERG

Tegen de achtergrond van de tragische nederlaag van de Parijzer Commune van 1871, een vroege uiting van de arbeidersbeweging, zien we het verhaal van Louise en Jean. Louise werkt als verkoopster in het warenhuis Nieuw Babylon en is een geëngageerde Communardin die voor haar idealen de barricades op gaat. Jean is een eenvoudige boerenjongen van het platteland die politiek een onbeschreven blad is. Hij raakt toch betrokken bij de politieke strijd wanneer hij in dienst van het Franse leger gedwongen wordt de wapens op te nemen tegen de mensen uit zijn eigen klasse, die zich verenigen in de Parijzer Commune. Tijdens de Semaine Sanglante (Bloedige Week) maakt hij deel uit van de slachting waarbij tienduizenden Communardins de dood vinden.

Drie jaar na ‘The Overcoat’ (1926) presenteerden Kozintsev en Trauberg hun laatste echte zwijgende film met ‘Nieuw Babylon’ (Novii Vavylon). Voor de score deden ze een beroep op Dimitri Sjostakovitsj, die variaties op de "Marseillaise" en melodieën van Jacques Offenbach in zijn eigen composities verwerkte. Het werd de eerste samenwerking tussen Kozintsev, Trauberg en Sjostakovitsj maar niet de laatste.
‘Nieuw Babylon’ is een belangrijk bewijs voor de ongelofelijke bloei van artistieke krachten in het Rusland van de jaren twintig. Kozintsev en Trauberg brachten in ‘Nieuw Babylon’ een perfecte symbiose tot stand tussen hun eigen excentrieke kunstopvattingen en het Marxisme. Ze namen de film op in Leningrad en Parijs. Hoewel de film nu gezien wordt als een belangrijk exponent van het tijdperk van de zwijgende Sovjet film werd hij in de jaren twintig zeer wisselend ontvangen en zorgde voor heel wat opschudding in de Sovjet-Unie. Volgens velen voldeed de film niet aan het artistiek-politieke credo. De expressionistische stijl zou veel te intellectueel zijn en de soundtrack van Sjostakovitsj zou onspeelbaar zijn. Feitelijk was de orkestratie van Sjostakovitsj gewoon te hoogstaand voor het orkest dat het moest uitvoeren. Anderen dachten dat de dirigent dronken was.

Ook buiten Rusland waren er bezwaren tegen de film. Daar werd ‘Nieuw Babylon’ juist gezien als subversieve antikapitalistische propaganda. In Engeland werd de film verboden en in Nederland kwam er alleen een gecensureerde versie uit. In Frankrijk bleef de film taboe en werd de televisievertoning van de film in 1971, ter gelegenheid van de honderdjarige herdenking van het neerslaan van de Commune, nog tegengehouden.

In ‘Nieuw Babylon’ geven Kozintsev en Trauberg in vooruitstrevende montage een intiem beeld van het leven van de gewone mensen in Parijs maar voelen ook de karakteristieken van de wereldstad zelf aan. De cameravoering was in de kundige handen van Andrej Moskvin, die later ook Sergej Eisenstein’s ‘Ivan de Verschrikkelijke’ zou filmen. Ondanks zijn politieke lading vlochten Kozintsev en Trauberg een flinke dosis satire en geestigheid door hun film en brachten ze de strijd van de anonieme massa van de Communardins terug tot herkenbare individuen.

HET KAPITTEL / LJESKOW

"Het kapittel geldt als een unicum in de Russische literatuur, omdat voor het eerst een literair werk geheel aan de geestelijkheid was gewijd."
Samenvatting volgt.

JEUGDJAREN / TOLSTOJ

His first publications were three autobiographical novels, Childhood, Boyhood, and Youth (1852 – 1856). They tell of a rich landowner's son and his slow realization of the differences between him and his peasants. Although in later life Tolstoy rejected these books as sentimental, a great deal of his own life is revealed, and the books still have relevance for their telling of the universal story of growing up.

DE LADY MACBETH UIT HET DISTRICT MTSENSK : CITAAT

Erotiek in Rusland, 19de eeuw:

"... Het waren Katerina Ljwowna en de jonge knecht van haar man, die badend in het manlicht en rollend over het zachte kleed met elkaar stoeiden en speelden. En op hen dwarrelden steeds meer jonge witte bloesemblaadjes van de volle appelboom neer, tot tenslotte dat gedwarrel ophield. Inmiddels verstreek de korte zomernacht, de maan verborg zich achter het puntige dak der hoge voorraadschuren, keek schuin op de aarde neer en verspreidde een steeds flauwer licht. Van het dak van de keuken klonk een doordingend kattenduet op; toen hoorde men iemand spuwen, een boos gesis volgde, en vlak daarop schoten twee of drie katten half vallend en met veel lawaai holderdebolder langs een aantal tegen het dak stande latten omlaag."(p.378)

LJESKOW : DE LADY MACBETH UIT HET DISTRICT MTSENSK

[...] het verhaal Lady Macbeth van het district Mtsensk (1865). Hierin krijgt Katerina Ismajlova, de vrouw van een rijke landeigenaar, een affaire met een knecht. Als haar schoonvader erachter komt, vermoordt zij hem (vandaar de referentie naar Macbeth van William Shakespeare). Uiteindelijk wordt zij gedwongen om ook haar echtgenoot en diens neef te vermoorden. Als ze gearresteerd worden door de politie en naar Siberië worden gestuurd, verdrinkt ze in een rivier.

Het boek Lady Macbeth uit het district Mtsensk vormde de inspiratie voor de gelijknamige opera van Dmitri Sjostakovitsj. Deze opera kreeg veel kritiek wegens de expliciete seksuele inhoud. In sommige uitvoeringen moet de zangeres volledig uit de kleren.

KINDERTIJD: CITAAT

"Voor het eerst in mijn leven was ik ontrouw geworden in de liefde en voor het eerst ondervond ik wat een prettig gevoel dat is. Het was me een vreugde een versleten aanhankelijkheid-uit-gewoonte te verruilen voor een nieuw liefdesgevoel, vol van mysterie en onbekendheden." (p.84)

Tolstoj als elfjarige...

KINDERTIJD / TOLSTOJ

These sketches, a mixture of fact and fiction, provide an expressive self-portrait of the young Tolstoy and hints of the man and writer he would become.

RESURRECTION : CITAAT

De mooiste openingszin:

"Though hundreds of thousands had done their very best to disfigure the small piece of land on which they were crowded together: paving the ground with stones, cutting down the trees, turning away birds and beasts, filling the air with the smoke of naphta and coal - still spring was spring, even in the town."

RESURRECTION / TOLSTOY

"Resurrection (1899) is the last of Tolstoy's major novels. It tells the story of a nobleman's attempt to redeem the suffering his youthful philandering inflicted on a peasant girl who ends up a prisoner in Siberia.
Tolstoy's vision of redemption achieved through loving forgiveness, and his condemnation of violence, dominate the novel. An intimate, psychological tale of guilt, anger, and forgiveness, Resurrection is at the same time a panoramic description of social life in Russia at the end of the nineteenth century, reflecting its author's outrage at the social injustices of the world in which he lived."

ALEXANDER II : CITATEN

"Zijn broer Kostja, die in zijn dagboek de romantische verwikkelingen van de keizer had veroordeeld, leefde nu openlijk samen met de ballerina Koeznetsova. Zijn jongere broer, grootvorst Nikolaj Nikolajevistj, woonde ook samen met een ballerina. Het Keizerlijk Ballet leek in werkelijkheid meer op een paleisbordeel. De jonge grootvorsten lieten hun koetsen parkeren op de Rossistraat, waar de balletschool lag, om hun prooi uit te zoeken. Affaires met ballerina's werden de norm."

Some guys have all the luck.

ALEXANDER II: DE LAATSTE GROTE TSAAR / EDWARD RADZINSKY

"Alexander II regeerde over Rusland toen de Romanov-dynastie op haar hoogtepunt verkeerde en het enorme land zich uitstrekte van Alaska tot aan Bulgarije. Hij was autocratisch, geïsoleerd en onvoorstelbaar rijk, maar ook een man van de wereld met oog voor de toekomst, die de geschiedenis een andere wending probeerde te geven door zijn land de vrijheid te schenken. Veel mensen beschouwen hem als de Abraham Lincoln van Rusland.Alexanders hervormingen, zoals de afschaffing van lijfeigenschap in Rusland, vormden de inspiratiebron voor radicalen, die de veranderingen echter niet ver genoeg vonden gaan en opriepen tot revolutie. Ze bedienden zich van een nieuw wapen dat uiteindelijk een plaag voor de hele wereld zou worden: terroristische bomaanslagen. Alexander overleefde een aantal moordaanslagen, maar omdat hij geen andere manier zag om de radicalen tevreden te stellen, bracht hij zichzelf ten slotte doelbewust in gevaar, nog éénmaal, voor het laatst."

Radzinsky, E., Alexander II: de laatste grote tsaar. Balans: Amsterdam, 2006; p 446 p.

MEMOIRS OF THE HOUSE OF THE DEAD : CITAAT

"Tyranny is a habit; it has the capacity to develop and it does develop, in the end, into a disease. I maintain that the best of men may become coarsened and degraded, by force of habit, to the level of a beast. Blood and power are intoxicants; callousness and perversity develop and grow; the greatest perversions become acceptable and finally sweet to the mind and heart. The man and the citizen perish eternally in the tyrant, and a return to human dignity, to remorse and regeneration, becomes almost completely impossible to him. Besides this, example and the possibility of suc arbitrary power act like a contagion on the whole of society; such despotism is a temptation. A society which contemplates such manifestations calmly is already corrupted at its roots. In short, the right given to one man to inflict corporal punishment on another is one of the ulcers of society, one of the most powerful destructive agents of every germ and every budding attempt at civilization, the fundamental cause of its certain and irretrievable destruction." (p.237)

MEMOIRS OF THE HOUSE OF THE DEAD / DOSTOEVSKY

"In this almost documentary account of his own experiences of penal servitude in Serbia, Dostoevsky describes the physical and mental suffering of the convicts, the squalor and the degradation, in relentless detail. The inticate procedure whereby the men strip for the bath without removing their ten-pound leg-fetters is an extraordinary tour de force, compared by Turgenev to passages from Dante's Inferno. Terror and resignation - the rampages of a pyschopath, the brief serenceinterlude of Christmas Day - are evoked by Dostoevsky, writing several years after his release, with a strikingly uncharacteristic detachment. For this reason, House of the Dead is certainly the least Dostoevskian of his works, yet, paradoxically, it ranks among his great masterpieces. "

Dostoyevsky, F.; Coulson, J. S.; Hingley, R., Memoirs from the house of the dead. Oxford University Press: Oxford, 2001; p xxiii, 366 p.