zondag 27 mei 2007

THE FOUNDATION PIT / ANDREI PLATONOV


"Completed in 1930 but unpublished during his lifetime, Platonov's masterpiece, a scathing satire of the Soviet attempt to build a workers' utopia, gauges the vast human tragedy of Stalinism, portraying a society organized and regimented around a monstrous lie, and thus bereft of meaning, hope, integrity, humanity. The novel's central image is the digging of an immense foundation pit for a communal high-rise project to house the local proletariat, a project that remains a big hole. The story is also eerily prescient: [...] it foreshadows the doomed Palace of Soviets, which was begun in Moscow in 1932 but never built after years of excavation. Loaded with irony and images of the walking dead, and spiked with mordant digs at Soviet conformity and bureaucracy, Platonov's somnambulistic nightmare is filled with characters cut off from normal human feelings and reality as they convince themselves that party slogans, precepts and careerist hustling are meaningful keys to the future. Platonov (1899-1951), himself a disillusioned revolutionary who fought in the Red Army during Russia's civil war, was also a deep lyric prose-poet of everyday life and nature[...]. His dark parable is a great dirge for Mother Russia as well as a savage analysis of the split consciousness fostered by an oppressive system. Platonov's books are still being unearthed in Russia decades after his death." Copyright 1996 Reed Business Information, Inc.




zaterdag 26 mei 2007

WE : CITAAT

"IMAGINATION

THIS IS THE WORM THAT GNAWS BLACK WRINKLES ONTO YOUR FOREHAED. THIS IS THE FEVER THAT CHASES YOU, AND YOU RUN OFF INTO THE DISTANCE EVEN THOUGH THIS "DISTANCE" BEGINS WHERE HAPPINESS ENDS. IT IS THE LAST BARRICADE ON THE PATH TO HAPPINESS.
BUT BE GLAD: IT HAS BEEN DETONATED ALREADY.
THE PATH IS CLEAR.
THE MOST RECENT DISCOVERY OF THE STATE SCIENCE IS THE LOCATION OF THE IMAGINATION: THE PATHETIC CEREBRAL NODULE IN THE REGION OF THE PONS VAROLII. CAITERIZE THIS NODULE WITH X-RAYS THREE TIMES AND YOU ARE HEALED OF YOUR IMAGINATION.

FOREVER

YOU WILL BE PERFECT, YOU WILL BE MACHINE-EQUAL. THE PATH TO ONE-HUNDRED-PERCENT HAPPINESS IS CLEAR. HURRY, ALL OF YOU - YOUNG AND OLD - HURRY TO UNDERGO THE GREAT OPERATION. [...] ALL HAIL THE ONE STATE. ALL HAIL THE BENEFACTOR."
(record 31)

vrijdag 11 mei 2007

WE / YEVGENY ZAMYATIN



"An inspiration for George Orwell’s 1984 and a precursor to the work of Philip K. Dick and Stanislaw Lem, We is a classic of dystopian science fiction ripe for rediscovery. Written in 1921 by the Russian revolutionary Yevgeny Zamyatin, this story of the thirtieth century is set in the One State, a society where all live for the collective good and individual freedom does not exist. The novel takes the form of the diary of state mathematician D-503, who, to his shock, experiences the most disruptive emotion imaginable: love for another human being.At once satirical and sobering–and now available in a powerful new modern translation–We speaks to all who have suffered under repression of their personal and artistic freedom. "








woensdag 9 mei 2007

IN ANDERHALVE KAMER / JOSEPH BRODSKY


"In het essay ‘In anderhalve kamer’ beschrijft Brodsky in 45 korte hoofdstukken van vaak niet meer dan één bladzijde, het leven dat hij met zijn vader en moeder heeft gekend. Het is geschreven vlak na de dood van zijn ouders en het is via de Engelse taal dat Brodsky een poging doet om zijn ouders enige vorm van vrijheid terug te geven, een vrijheid die zij zich van voor 1917 nog konden herinneren, maar die zij sindsdien niet meer ervaren hadden. ‘Dit zal hen niet uit de dood doen opstaan, maar de Engelse grammatica zou op zijn minst wel eens een betere ontsnappingsroute uit de schoorstenen van het staatscrematorium kunnen blijken te zijn dan de Russische.’
Wat Brodsky met deze essays probeert te bereiken is om in het reine te komen met wat hij noemt: ‘de kwaliteit van mijn geheugen’. Het was een poging om de onverenigbaarheid te weerleggen van zijn Amerikaanse heden met het Russiche verleden. Het was een poging die uitliep op een aanklacht, omdat het geheugen alleen in details geïnteresseerd bleek te zijn. Met al zijn verbale kracht, met zijn strategie om het geheugen te geven wat het vraagt, namelijk een detaillering die reikt tot zoiets verfijnds als: ‘de roodachtige, licht ontstoken linkerwang van mijn moeder’, moet hij uiteindelijk toegeven ‘dat er geen continuïteit mag zijn, van niets.’ Precies hetgeen hij met zijn poëzie weet te bewerkstelligen, is dat waarvan hij in zijn meest geslaagde proza moet erkennen dat het in werkelijkheid niet bestaat."
Swanborn, Peter. "In Memoriam 1940-1996 Iosif Brodsky". Stichting DBNL. 09/05/2007. <http://www.dbnl.org/tekst/_pas002199601_01/_pas002199601_01_0037.htm>.

donderdag 3 mei 2007

JEWGENI ONEGIN : CITATEN

"De hemel zelf legt ons dat juk
'gewoonte' op: 't vervangt geluk"
(II-31)

"Gewoonte slechts kon 't leed verzachten
waartegen niets beschermen kon.
Maar weldra deed ze 'n onverwachte
ontdekking, en toen rees haar zon:
allengs was zij de kunst gaan leren
hoe zij haar echtvriend kon regeren
zoals een autocraat dat doet,
en dadelijk liep alles goed.
Ze ging het boerderijwerk leiden,
ze maakte paddestoelen in,
hield boek, 'schoon kuiven', deed haar zin,
sloeg in een kwade bui haar meiden,
ging zaterdags naar 't badhuis toe,
en vroeg hém niets - dat was de clou."
(II - 32)

Zucht.

JEWGENI ONEGIN / POESJKIN


Jewgeni Onegin, een jongeman uit Petersburg, raakt bevriend met de dichter Lenski, die vrijt met een naburig meisje Olga, die weer een zuster Tatjana heeft. Deze Tatjana wordt verliefd op Onegin, maar hij wijst haar vriendelijk, doch gedecideerd af. Lenski en Onegin raken in een duel verwikkelt, waarbij Lenski het leven laat. Onegin vertrekt, Tatjana treurend achterlatend. Uiteindelijk trouwt zij in Moskou met een dikke generaal. Jaren later ontmoet Onegin Tatjana weer, en hij wordt verliefd op de beschaafde, vriendelijke en welgestelde Tatjana. Nu wijst zij Onegin af, niet omdat ze niet meer van hem houdt, maar omdat ze haar echtgenoot trouw heeft beloofd.

woensdag 2 mei 2007

NATASJA'S DANS : CITAAT

"Al met al was Ejzensteins Oktober veel grootser dan de werkelijkheid. Hij had vijfduizend veteranen van de burgeroorlog opgeroepen - veel meer dan de enkele honderden matrozen en leden van de Rode garde die in 1917 hadden deelgenomen aan de bestorming van het paleis. Velen van hen hadden hun eigen geweren meegebracht, geladen en al, en vuurden terwijl zij de trappen beklommen hun kogels af op de sèvresglazen en verwondden verscheidene mensen. Bij de opnamen vielen aanzienlijk meer gewonden dan in 1917. Na afloop, herinnerde Ejzenstein zich, zei een bejaarde portier die de scherven van het gebroken porselein bijeenveegde: 'De eerste keer dat jullie mensen het paleis innamen, waren ze veel voorzichtiger.' " (p. 448)

STAKING / EISENSTEIN (1/5/2007)


"'Staking' is net als 'Potemkin' een van zijn vroege films. De film vertelt over de opstand van fabrieksarbeiders in Tsaristisch Rusland, en de bloedige manier waarop hij werd neergeslagen. Eisenstein wisselt beelden van de onderdrukking af met beelden uit een slachthuis. Tussendoor krijgen we portretten te zien van het riante leven van de bazen. Zoals steeds gaat het bij Eisenstein niet om de individuen, maar om hun representativiteit voor het collectief. Propaganda, maar van een superieure soort. Een visueel meesterwerk waarin driftig geëxperimenteerd werd met de fotografische mogelijkheden van het medium. "
Gezien op 1 mei. Leuk.
Geen ondertitels. Niet leuk.

NATASJA'S DANS : CITAAT

"Alleen bij ons hebben ze respect voor poëzie", zei Mandelstjam in de jaren dertig tegen zijn vrienden. "Nergens anders ter wereld kun je de doodstraf krijgen voor poëzie." [...] Van de zevenhonderd auteurs die in 1934 het Eerste Congres van de Bond van Sovjetschrijvers hadden bijgewoond, woonden er in 1954 slechts vijftig het Tweede Congres van Sovjetschrijvers bij. (p. 468)